Khinhtay Kyi shared ျမန္မာ့သတင္းထူးသတင္းဦးမ်ား's photo.
**********************************
အယ္နီညိဳ ေႏြရာသီ၏ ျပင္းထန္လွေသာ အပူရွိန္ေၾကာင့္ လူႀကီးမ်ားေရာ လူငယ္မ်ားပါ အပူလွ်ပ္ျခင္း၊ ေလျဖတ္ျခင္း၊ ေသြးတက္ျခင္း အစရွိသည့္ ေရာဂါ ေဝဒနာမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ႀကံဳေတြ႕ေနရသည္။ ထိုအထဲတြင္ အပူလွ်ပ္၍ ေလျဖတ္သည့္ေရာဂါ (Heat Stroke) ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္ဝန္းလံုးရွိ ေဆး႐ံုမ်ားသို႔ ေရာက္လာၾကသည့္ လူနာ ရာေက်ာ္ေနၿပီျဖစ္သည္။ ထိုေရာဂါေဘးမွ အတတ္ႏိုင္ ဆံုးကင္းေဝးေစရန္အလို႔ငွာ အပူခ်ိန္မ်ားေသာအေျခအေနမ်ိဳး တြင္ လုပ္ေဆာင္သင့္သည့္ ေဆာင္ရန္၊ ေရွာင္ရန္မ်ားကို ရန္ကုန္ျပည္ သူ႕ေဆး႐ံုႀကီး ဦးေႏွာက္ႏွင့္အာ႐ံုေၾကာ အထူးကုဆရာဝန္ႀကီး ပါေမာကၡ ေဒါက္တာ စိမ္းျမျမေအးႏွင့္ ေတြ႕ဆံု ကာ ေမးျမန္း ေဖာ္ ျပလိုက္ရပါသည္။
အပူရွိန္ လြန္ကဲရင္ ျဖစ္တတ္တဲ့Heat Stroke ဆုိတာ ဘယ္လုိမ်ိဳး ပါလဲ။
ဘယ္ကစၿပီးျဖစ္တတ္တာလဲ ဆုိတာ အမ်ားျပည္သူ သိေအာင္ ရွင္းျပေပးပါဦး။
လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ကိုယ္တြင္း အပူခ်ိန္( Core Temperature ) ဟာ ပံုမွန္အားျဖင့္ ၉၈ ဒသမ ၆ ဒီဂရီဖာရင္ဟိုက္ရွိပါတယ္။ ဒီအပူ ခ်ိန္ဟာ ခႏၶာကိုယ္ထဲက ဆဲလ္၊ ကလာပ္စည္းေတြ ပံုမွန္လည္ပတ္ ႏိုင္ဖို႔အတြက္ အေကာင္းဆံုးအပူ ခ်ိန္ျဖစ္တယ္။ ဒီလိုပံုမွန္အပူခ်ိန္ကို ထိန္းထားႏိုင္ဖို႔ အဓိက လုပ္ေပး တာက ဦးေႏွာက္အတြင္းမွာ႐ွိတဲ့Hypothalamus လ႔ိုေခၚတဲ့ အဂၤါ ျဖစ္တယ္။ ရာသီဥတုပတ္ဝန္းက်င္ အပူအေအး အေျပာင္းအလဲ ရွိေပ မယ့္ ပံုမွန္ကိုယ္တြင္း အပူခ်ိန္ရ ေအာင္ ခႏၶာကိုယ္ထဲက ကလာပ္ စည္းေတြက အဆင့္ဆင့္ေဆာင္ ရြက္ေပးတယ္။ အဲဒါကို အပူခ်ိန္ ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း (Thermoregu- lation) လို႔ေခၚပါတယ္။ ပတ္ဝန္း က်င္ရဲ႕အပူခ်ိန္ ၃၂ ဒသမ ၅ ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္ (သို႔) ၉ဝ ဒသမ ၅ ဖာရင္ဟိုက္ အထက္တက္လာတဲ့ အခါ (သို႔) ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္စဥ္ ကိုယ္အပူခ်ိန္ ျမင့္တက္လာတဲ့အ ခါ ေခြၽးထြက္ျခင္းျဖင့္ ကိုယ္တြင္း အပူခ်ိန္ ေလ်ာ့သြားဖို႔ ေဆာင္ရြက္ ေပးတယ္။ ဒါေပမဲ့ ထိန္းထားႏိုင္တဲ့ အတိုင္းအတာကို ေက်ာ္လြန္သြား တဲ့အခါ ကိုယ္တြင္းအပူခ်ိန္ ျမင့္ တက္ၿပီးေတာ့ အပူခ်ိန္ျမင့္တက္ ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားႏိုင္တဲ့ ေရာဂါ ေတြကို ခံစားၾကရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကိုယ္အပူခ်ိန္ ျမင့္တက္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားႏိုင္တဲ့ တျခားေရာဂါေတြ ေရာ ရွိပါေသးလားရွင္။
ကိုယ္အပူခ်ိန္ ျမင့္တက္ျခင္း ေၾကာင့္ ရႏိုင္တဲ့ေရာဂါ အမ်ိဳးအ စားေတြကေတာ့ အပူေၾကာင့္ ေဖာ ေယာင္ျခင္း(Heat oede ma)၊ အပူ ကန္၍မိတ္ထြက္ျခင္း(Heat Rash/ Prickly Reat)၊ အပူေၾကာင့္ ၾကြက္ တက္ျခင္း (Heat Cramps)၊ အပူ လြန္၍ သတိလစ္ / မူးလဲျခင္း (Heat syncope)၊ အပူလြန္၍ ေျခကုန္ လက္ပန္းက်ျခင္း (Heat Exhaustion) ႏွင့္ အပူလွ်ပ္၍ ေလ ျဖတ္ျခင္း (Heat Exhaustion) တို႔ ျဖစ္ ပါတယ္။
အပူလွ်ပ္လို႔ ေလျဖတ္တဲ့(Heat Stroke) ဘယ္လိုအခ်ိန္ရာသီမွာအျဖစ္မ်ားၿပီး ေရာဂါျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အ သက္အရြယ္ အပိုင္းအျခား ကေရာ ဘယ္အရြယ္ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားပါ သလဲ။
ပတ္ဝန္းက်င္ အပူခ်ိန္ျမင့္တဲ့ အခ်ိန္ (ေႏြရာသီႏွင့္အပူလႈိင္းျဖစ္ တဲ့အခ်ိန္) တို႔မွာ အျဖစ္မ်ားပါ တယ္။ ကေလးေတြနဲ႔သက္ႀကီးရြယ္ အိုေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတာ ေတြ႕ရ ပါတယ္။ နာတာရွည္ေရာဂါလူနာ၊ ႏွလံုးေရာဂါရွိသူ၊ ေခြၽးထြက္ျခင္း ထိန္းခ်ဳပ္မႈဆိုင္ရာ အားနည္းတဲ့ ေရာ ဂါရွိသူ၊ အပူခ်ိန္ထိန္းခ်ဳပ္မႈကို ထိခိုက္ေစႏိုင္တဲ့ေဆးေတြ (ဥပမာ စိတ္ၿငိမ္ေဆး၊ ဆီးေဆး၊ အရက္၊ စိတ္ၾကြေဆး) ေသာက္ထားတဲ့ သူ ေတြမွာလည္း အျဖစ္မ်ားတတ္ပါ တယ္။ ဗိုင္းရပ္ပိုးေၾကာင့္ ဖ်ားနာ ေနျခင္း၊ ေရဓာတ္ခန္းေျခာက္ျခင္း၊ အဝလြန္ျခင္း၊ အိပ္ေရးပ်က္ျခင္း တို႔ကလည္းHeat Stroke ျဖစ္ ပြားဖို႔ လံႈေဆာ္ႏိုင္တဲ့အေၾကာင္း ရင္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ေရာဂါျဖစ္တဲ့ပံုစံအလိုက္ကြဲလြဲနိုင္တဲ့ေရာဂါလကၡဏာပံုစံေလးေတြ ကေရာ ဘယ္ႏွစ္မ်ိဳးေလာက္ ရွိပါ သလဲရွင့္။
Heat stroke မွာ classic or non-exertional heat stroke နဲ႕ exertional heat stroke ဆိုၿပီး (၂)မ်ိဳးရွိပါတယ္။ အမ်ားသိၾကတဲ့ အ ပူလွ်ပ္ၿပီးေလျဖတ္ျခင္းက Classic or non-exertional heat stroke ျဖစ္ပါတယ္။ Non-exertional heat stroke ရဲ႕ အဓိက လကၡ ဏာ ေတြကေတာ့ ခႏၶာကိုယ္အပူခ်ိန္ (၄၁) ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္သို႔ (၁ဝ၆) ဒီဂရီဖာရင္ဟိုက္ႏွင့္အထက္ အပူ ခ်ိန္တက္ျခင္း၊ ေခြၽး ထြက္ နည္းျခင္း (သို႔မဟုတ္) ေခြၽးလံုးဝမထြက္ျခင္း၊ သတိလစ္ေမ့ေျမာျခင္းတို႔ ျဖစ္ပါ တယ္။ သတိလစ္တဲ့အဆင့္ မ ေရာက္ခင္ မွိန္းျခင္း၊ ကေယာင္က တမ္းျဖစ္ျခင္း၊ မၿငိမ္မသက္ျဖစ္ ျခင္း၊ စိတ္အာ႐ံုေခ်ာက္ခ်ားျခင္း၊ တက္ျခင္း၊ စကားဗလံုးဗေထြး ျဖစ္ ျခင္း တို႕လည္း ျဖစ္ႏို င္ပါတယ္။ အျခားေသာ လကၡဏာနဲ႔ ေနာက္ ဆက္တြဲ လကၡဏာေတြကေတာ့ ႏွလံုးခုန္ျမန္ျခင္း၊ ႏွလံုးအားနည္း သည့္ လကၡဏာမ်ားျဖစ္ေ ပၚျခင္း၊ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ က်ျခင္း၊ ေသြးဝမ္း သြားျခင္း၊ ၾ<ြကက္သားေရာင္ရမ္း ျခင္း၊ အသည္းႏွင့္ ေက်ာက္ကပ္ ပ်က္စီးျခင္း၊ ေသြးလြန္ျခင္းတို႔ လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။Exertional Heat Stroke အမ်ိဳးအစားကေတာ့ အသက္ငယ္ၿပီး က်န္းမာေရး ေကာင္းေသာသူမ်ား အားကစား (သို႕မဟုတ္) ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ ကို ပူအိုက္ေသာရာသီမွာ ျပင္း ထန္စြာ ျပဳလုပ္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္တာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီ ံHeat Stroke အမ်ိဳးအစားမွာလည္း ကိုယ္အပူ ခ်ိန္ျမင့္တက္ျခင္း၊ ကေယာင္က တမ္းျဖစ္ျခင္း၊ သတိလစ္သြားျခင္း တို႔ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ခုနက အမ်ား သိတဲ့Heat Stroke နဲ႕ ကြာျခား ခ်က္ကေတာ့ ဒီအမ်ိဳးအစားမွာ ေခြၽးထြက္မ်ားျခင္းကို ေတြ႕ရတယ္။Heat Stroke မရခင္အဆင့္မွာ လူ နာဟာ ဗိုက္နာျခင္း၊ ေအာ့အန္ ျခင္း၊ ဝမ္းသြားျခင္း၊ မူးေဝျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္းနဲ႔ ေျခလက္ေတြ မသယ္ခ်င္ျဖစ္ျခင္း၊ သတိလစ္ ျခင္း တို႔ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
Heat stroke မျဖစ္ေအာင္ ဘယ္ လိုေနထိုင္ လုပ္ေဆာင္ သင့္ပါသ လဲ။
ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ျခင္းဟာ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါတယ္။Heat Stroke အဆင့္မေရာက္ခင္ အပူ ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ လကၡဏာေတြရွိရင္ နီးစပ္ရာ ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္းမွာ ႀကိဳ တင္ေဆးကုသမႈခံယူဖို႔ အေရးႀကီး ပါတယ္။ အပူဒဏ္မခံရေအာင္ ေနပူထဲကို အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ
ထြက္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း၊ အ ရိပ္ရ၍ ေအးေသာ၊ ေလဝင္ေလထြက္ ေကာင္းမြန္ေသာ ေနရာတြင္ ေနထိုင္ျခင္း၊ ေရ ဓာတ္ခန္းေျခာက္ ျခင္းမွကာကြယ္ရန္ ေရမ်ားမ်ား ေသာက္ျခင္းတို႔ ျပဳလုပ္ၾကရန္ လို အပ္ပါတယ္။
ေရာဂါျဖစ္ပြားတဲ့ လူနာေတြကို ဘယ္လို ျပဳစုကုသရပါသလဲ။
Heat Stroke ျဖစ္ရင္ အဓိက အေရးႀကီးတဲ့ ကုသမႈကေတာ့ ကိုယ္တြင္း အပူခ်ိန္ကို ျမန္ျမန္ခ် ေပးျခင္းျဖစ္တယ္။ လူနာကို စေတြ႕တဲ့ အခ်ိန္ကစၿပီး တတ္ႏိုင္ သေလာက္ ေရွးဦးသူနာျပဳနည္း မ်ားနဲ႕ အပူခ်ိန္ေလ်ာ့က်ေအာင္ လုပ္ေပးၿပီး နီးစပ္ရာ ေဆး႐ံုကို အ ျမန္ဆံုးပို႔ရပါ မယ္။ တင္းက်ပ္ ေသာ အဝတ္အစားမ်ားကို ေျဖ ေလွ်ာ့ျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္ကို ေရျဖန္း ေပးျခင္း၊ ေရခဲေရစိမ္ထားေသာ အဝတ္စမ်ား၊ ေစာင္ မ်ားျဖင့္ၿခံဳ ေပးျခင္း၊ ခ်ိဳင္းနဲ႔ေပါင္ၿခံတို႔မွာ ေရခဲကပ္ေပးျခင္း စတာေတြကို အျမန္လုပ္ေပးရပါမယ္။ လူနာရဲ႕ အေရျပားကို ေရနဲ႔စိုစြတ္ေအာင္ ျပဳလုပ္ၿပီး ပန္ကာဖြင့္ေပးျခင္း (သို႕) ယပ္ခတ္ေပးျခင္း၊ ေရေအး ကန္ထဲတြင္ စိမ္ျခင္း တို႔ကိုလည္း ျပဳလုပ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္တြင္း အပူခ်ိန္ကို ၃၉ ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္ (သို႕) ၁ဝ၂ ဒီဂရီ ဖာရင္ဟိုက္သို႕ အျမန္ဆံုးေလ်ာ့က်ေအာင္ ျပဳလုပ္ ေပးရပါမယ္။ Drip သြင္းၿပီး ေရ ဓာတ္ျပန္ျဖည့္ျခင္း၊ ေအာက္စီဂ်င္ ႐ႈေစျခင္း၊ ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္ပြား တတ္ေသာ လကၡဏာမ်ားကို ေစာင့္ၾကည့္ကုသျခင္းတို႔ လုပ္ေပး ရပါမယ္။ သတိထားရမယ့္ တစ္ ခ်က္ကေတာ့ ဖ်ားရင္ကိုယ္ပူခ်ိန္ က်ေအာင္ အသံုးျပဳတတ္တဲ့ အ ကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးေတြ၊ ပါရာ စီတေ မာလ္လို ကိုယ္ပူက်ေဆး ေတြကို မေပးသင့္ပါဘူး။ ေရာဂါ လကၡဏာ ျပင္းထန္မႈ အလိုက္ သက္ဆိုင္ရာ အထူးကု ဆရာဝန္ ေတြနဲ႔ တိုင္ပင္ၿပီး ကုသမႈေပးသင့္ပါ တယ္။
နိဂံုးခ်ဳပ္အေနနဲ႕ကေတာ့ ဒီ ႏွစ္လို ထူးျခားစြာ အပူခ်ိန္မ်ားတဲ့ အခ်ိန္မွာ အပူေၾကာင့္ျဖစ္ပြား ႏိုင္ တဲ့ လကၡဏာေတြ၊ ေဆာင္ရန္ ၊ ေရွာင္ ရန္ေတြကို သိရွိလိုက္နာၿပီး မိမိနဲ႔ နီးစပ္ရာ ပတ္ဝန္းက်င္က လူ ေတြကိုလည္း လက္ဆင့္ကမ္း ပညာ ေပးျခင္းတို႔ကို ေဆာင္ရြ က္ေပးျခင္း ျဖင့္ အပူဒဏ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားတဲ့ ေရာဂါမ်ားမွ ေရွာင္ရွားႏိုင္ၾကပါ ေစလို႔ ေျပာၾကားခ်င္ပါတယ္။
Popular
ရန္ကုန္ျပည္သူ႕ေဆး႐ံုႀကီး ဦးေႏွာက္ႏွင့္အာ႐ံုေၾကာ အထူးကုဆရာဝန္ႀကီး ပါေမာကၡ ေဒါက္တာ စိမ္းျမျမေအးႏွင့္ ေတြ႕ ဆုံေမးျမန္းျခင္း
လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ကိုယ္တြင္း အပူခ်ိန္( Core Temperature ) ဟာ ပံုမွန္အားျဖင့္ ၉၈ ဒသမ ၆ ဒီဂရီဖာရင္ဟိုက္ရွိပါတယ္။ ဒီအပူ ခ်ိန္ဟာ ခႏၶာကိုယ္ထဲက ဆဲလ္၊ ကလာပ္စည္းေတြ ပံုမွန္လည္ပတ္ ႏိုင္ဖို႔အတြက္ အေကာင္းဆံုးအပူ ခ်ိန္ျဖစ္တယ္။ ဒီလိုပံုမွန္အပူခ်ိန္ကို ထိန္းထားႏိုင္ဖို႔ အဓိက လုပ္ေပး တာက ဦးေႏွာက္အတြင္းမွာ႐ွိတဲ့Hypothalamus လ႔ိုေခၚတဲ့ အဂၤါ ျဖစ္တယ္။ ရာသီဥတုပတ္ဝန္းက်င္ အပူအေအး အေျပာင္းအလဲ ရွိေပ မယ့္ ပံုမွန္ကိုယ္တြင္း အပူခ်ိန္ရ ေအာင္ ခႏၶာကိုယ္ထဲက ကလာပ္ စည္းေတြက အဆင့္ဆင့္ေဆာင္ ရြက္ေပးတယ္။ အဲဒါကို အပူခ်ိန္ ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း (Thermoregu- lation) လို႔ေခၚပါတယ္။ ပတ္ဝန္း က်င္ရဲ႕အပူခ်ိန္ ၃၂ ဒသမ ၅ ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္ (သို႔) ၉ဝ ဒသမ ၅ ဖာရင္ဟိုက္ အထက္တက္လာတဲ့ အခါ (သို႔) ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္စဥ္ ကိုယ္အပူခ်ိန္ ျမင့္တက္လာတဲ့အ ခါ ေခြၽးထြက္ျခင္းျဖင့္ ကိုယ္တြင္း အပူခ်ိန္ ေလ်ာ့သြားဖို႔ ေဆာင္ရြက္ ေပးတယ္။ ဒါေပမဲ့ ထိန္းထားႏိုင္တဲ့ အတိုင္းအတာကို ေက်ာ္လြန္သြား တဲ့အခါ ကိုယ္တြင္းအပူခ်ိန္ ျမင့္ တက္ၿပီးေတာ့ အပူခ်ိန္ျမင့္တက္ ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားႏိုင္တဲ့ ေရာဂါ ေတြကို ခံစားၾကရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကိုယ္အပူခ်ိန္ ျမင့္တက္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားႏိုင္တဲ့ တျခားေရာဂါေတြ ေရာ ရွိပါေသးလားရွင္။
ကိုယ္အပူခ်ိန္ ျမင့္တက္ျခင္း ေၾကာင့္ ရႏိုင္တဲ့ေရာဂါ အမ်ိဳးအ စားေတြကေတာ့ အပူေၾကာင့္ ေဖာ ေယာင္ျခင္း(Heat oede ma)၊ အပူ ကန္၍မိတ္ထြက္ျခင္း(Heat Rash/ Prickly Reat)၊ အပူေၾကာင့္ ၾကြက္ တက္ျခင္း (Heat Cramps)၊ အပူ လြန္၍ သတိလစ္ / မူးလဲျခင္း (Heat syncope)၊ အပူလြန္၍ ေျခကုန္ လက္ပန္းက်ျခင္း (Heat Exhaustion) ႏွင့္ အပူလွ်ပ္၍ ေလ ျဖတ္ျခင္း (Heat Exhaustion) တို႔ ျဖစ္ ပါတယ္။
အပူလွ်ပ္လို႔ ေလျဖတ္တဲ့(Heat Stroke) ဘယ္လိုအခ်ိန္ရာသီမွာအျဖစ္မ်ားၿပီး ေရာဂါျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အ သက္အရြယ္ အပိုင္းအျခား ကေရာ ဘယ္အရြယ္ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားပါ သလဲ။
ပတ္ဝန္းက်င္ အပူခ်ိန္ျမင့္တဲ့ အခ်ိန္ (ေႏြရာသီႏွင့္အပူလႈိင္းျဖစ္ တဲ့အခ်ိန္) တို႔မွာ အျဖစ္မ်ားပါ တယ္။ ကေလးေတြနဲ႔သက္ႀကီးရြယ္ အိုေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတာ ေတြ႕ရ ပါတယ္။ နာတာရွည္ေရာဂါလူနာ၊ ႏွလံုးေရာဂါရွိသူ၊ ေခြၽးထြက္ျခင္း ထိန္းခ်ဳပ္မႈဆိုင္ရာ အားနည္းတဲ့ ေရာ ဂါရွိသူ၊ အပူခ်ိန္ထိန္းခ်ဳပ္မႈကို ထိခိုက္ေစႏိုင္တဲ့ေဆးေတြ (ဥပမာ စိတ္ၿငိမ္ေဆး၊ ဆီးေဆး၊ အရက္၊ စိတ္ၾကြေဆး) ေသာက္ထားတဲ့ သူ ေတြမွာလည္း အျဖစ္မ်ားတတ္ပါ တယ္။ ဗိုင္းရပ္ပိုးေၾကာင့္ ဖ်ားနာ ေနျခင္း၊ ေရဓာတ္ခန္းေျခာက္ျခင္း၊ အဝလြန္ျခင္း၊ အိပ္ေရးပ်က္ျခင္း တို႔ကလည္းHeat Stroke ျဖစ္ ပြားဖို႔ လံႈေဆာ္ႏိုင္တဲ့အေၾကာင္း ရင္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ေရာဂါျဖစ္တဲ့ပံုစံအလိုက္ကြဲလြဲနိုင္တဲ့ေရာဂါလကၡဏာပံုစံေလးေတြ ကေရာ ဘယ္ႏွစ္မ်ိဳးေလာက္ ရွိပါ သလဲရွင့္။
Heat stroke မွာ classic or non-exertional heat stroke နဲ႕ exertional heat stroke ဆိုၿပီး (၂)မ်ိဳးရွိပါတယ္။ အမ်ားသိၾကတဲ့ အ ပူလွ်ပ္ၿပီးေလျဖတ္ျခင္းက Classic or non-exertional heat stroke ျဖစ္ပါတယ္။ Non-exertional heat stroke ရဲ႕ အဓိက လကၡ ဏာ ေတြကေတာ့ ခႏၶာကိုယ္အပူခ်ိန္ (၄၁) ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္သို႔ (၁ဝ၆) ဒီဂရီဖာရင္ဟိုက္ႏွင့္အထက္ အပူ ခ်ိန္တက္ျခင္း၊ ေခြၽး ထြက္ နည္းျခင္း (သို႔မဟုတ္) ေခြၽးလံုးဝမထြက္ျခင္း၊ သတိလစ္ေမ့ေျမာျခင္းတို႔ ျဖစ္ပါ တယ္။ သတိလစ္တဲ့အဆင့္ မ ေရာက္ခင္ မွိန္းျခင္း၊ ကေယာင္က တမ္းျဖစ္ျခင္း၊ မၿငိမ္မသက္ျဖစ္ ျခင္း၊ စိတ္အာ႐ံုေခ်ာက္ခ်ားျခင္း၊ တက္ျခင္း၊ စကားဗလံုးဗေထြး ျဖစ္ ျခင္း တို႕လည္း ျဖစ္ႏို င္ပါတယ္။ အျခားေသာ လကၡဏာနဲ႔ ေနာက္ ဆက္တြဲ လကၡဏာေတြကေတာ့ ႏွလံုးခုန္ျမန္ျခင္း၊ ႏွလံုးအားနည္း သည့္ လကၡဏာမ်ားျဖစ္ေ ပၚျခင္း၊ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ က်ျခင္း၊ ေသြးဝမ္း သြားျခင္း၊ ၾ<ြကက္သားေရာင္ရမ္း ျခင္း၊ အသည္းႏွင့္ ေက်ာက္ကပ္ ပ်က္စီးျခင္း၊ ေသြးလြန္ျခင္းတို႔ လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။Exertional Heat Stroke အမ်ိဳးအစားကေတာ့ အသက္ငယ္ၿပီး က်န္းမာေရး ေကာင္းေသာသူမ်ား အားကစား (သို႕မဟုတ္) ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ ကို ပူအိုက္ေသာရာသီမွာ ျပင္း ထန္စြာ ျပဳလုပ္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္တာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီ ံHeat Stroke အမ်ိဳးအစားမွာလည္း ကိုယ္အပူ ခ်ိန္ျမင့္တက္ျခင္း၊ ကေယာင္က တမ္းျဖစ္ျခင္း၊ သတိလစ္သြားျခင္း တို႔ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ခုနက အမ်ား သိတဲ့Heat Stroke နဲ႕ ကြာျခား ခ်က္ကေတာ့ ဒီအမ်ိဳးအစားမွာ ေခြၽးထြက္မ်ားျခင္းကို ေတြ႕ရတယ္။Heat Stroke မရခင္အဆင့္မွာ လူ နာဟာ ဗိုက္နာျခင္း၊ ေအာ့အန္ ျခင္း၊ ဝမ္းသြားျခင္း၊ မူးေဝျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္းနဲ႔ ေျခလက္ေတြ မသယ္ခ်င္ျဖစ္ျခင္း၊ သတိလစ္ ျခင္း တို႔ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
Heat stroke မျဖစ္ေအာင္ ဘယ္ လိုေနထိုင္ လုပ္ေဆာင္ သင့္ပါသ လဲ။
ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ျခင္းဟာ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါတယ္။Heat Stroke အဆင့္မေရာက္ခင္ အပူ ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ လကၡဏာေတြရွိရင္ နီးစပ္ရာ ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္းမွာ ႀကိဳ တင္ေဆးကုသမႈခံယူဖို႔ အေရးႀကီး ပါတယ္။ အပူဒဏ္မခံရေအာင္ ေနပူထဲကို အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ
ထြက္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း၊ အ ရိပ္ရ၍ ေအးေသာ၊ ေလဝင္ေလထြက္ ေကာင္းမြန္ေသာ ေနရာတြင္ ေနထိုင္ျခင္း၊ ေရ ဓာတ္ခန္းေျခာက္ ျခင္းမွကာကြယ္ရန္ ေရမ်ားမ်ား ေသာက္ျခင္းတို႔ ျပဳလုပ္ၾကရန္ လို အပ္ပါတယ္။
ေရာဂါျဖစ္ပြားတဲ့ လူနာေတြကို ဘယ္လို ျပဳစုကုသရပါသလဲ။
Heat Stroke ျဖစ္ရင္ အဓိက အေရးႀကီးတဲ့ ကုသမႈကေတာ့ ကိုယ္တြင္း အပူခ်ိန္ကို ျမန္ျမန္ခ် ေပးျခင္းျဖစ္တယ္။ လူနာကို စေတြ႕တဲ့ အခ်ိန္ကစၿပီး တတ္ႏိုင္ သေလာက္ ေရွးဦးသူနာျပဳနည္း မ်ားနဲ႕ အပူခ်ိန္ေလ်ာ့က်ေအာင္ လုပ္ေပးၿပီး နီးစပ္ရာ ေဆး႐ံုကို အ ျမန္ဆံုးပို႔ရပါ မယ္။ တင္းက်ပ္ ေသာ အဝတ္အစားမ်ားကို ေျဖ ေလွ်ာ့ျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္ကို ေရျဖန္း ေပးျခင္း၊ ေရခဲေရစိမ္ထားေသာ အဝတ္စမ်ား၊ ေစာင္ မ်ားျဖင့္ၿခံဳ ေပးျခင္း၊ ခ်ိဳင္းနဲ႔ေပါင္ၿခံတို႔မွာ ေရခဲကပ္ေပးျခင္း စတာေတြကို အျမန္လုပ္ေပးရပါမယ္။ လူနာရဲ႕ အေရျပားကို ေရနဲ႔စိုစြတ္ေအာင္ ျပဳလုပ္ၿပီး ပန္ကာဖြင့္ေပးျခင္း (သို႕) ယပ္ခတ္ေပးျခင္း၊ ေရေအး ကန္ထဲတြင္ စိမ္ျခင္း တို႔ကိုလည္း ျပဳလုပ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္တြင္း အပူခ်ိန္ကို ၃၉ ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္ (သို႕) ၁ဝ၂ ဒီဂရီ ဖာရင္ဟိုက္သို႕ အျမန္ဆံုးေလ်ာ့က်ေအာင္ ျပဳလုပ္ ေပးရပါမယ္။ Drip သြင္းၿပီး ေရ ဓာတ္ျပန္ျဖည့္ျခင္း၊ ေအာက္စီဂ်င္ ႐ႈေစျခင္း၊ ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္ပြား တတ္ေသာ လကၡဏာမ်ားကို ေစာင့္ၾကည့္ကုသျခင္းတို႔ လုပ္ေပး ရပါမယ္။ သတိထားရမယ့္ တစ္ ခ်က္ကေတာ့ ဖ်ားရင္ကိုယ္ပူခ်ိန္ က်ေအာင္ အသံုးျပဳတတ္တဲ့ အ ကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးေတြ၊ ပါရာ စီတေ မာလ္လို ကိုယ္ပူက်ေဆး ေတြကို မေပးသင့္ပါဘူး။ ေရာဂါ လကၡဏာ ျပင္းထန္မႈ အလိုက္ သက္ဆိုင္ရာ အထူးကု ဆရာဝန္ ေတြနဲ႔ တိုင္ပင္ၿပီး ကုသမႈေပးသင့္ပါ တယ္။
နိဂံုးခ်ဳပ္အေနနဲ႕ကေတာ့ ဒီ ႏွစ္လို ထူးျခားစြာ အပူခ်ိန္မ်ားတဲ့ အခ်ိန္မွာ အပူေၾကာင့္ျဖစ္ပြား ႏိုင္ တဲ့ လကၡဏာေတြ၊ ေဆာင္ရန္ ၊ ေရွာင္ ရန္ေတြကို သိရွိလိုက္နာၿပီး မိမိနဲ႔ နီးစပ္ရာ ပတ္ဝန္းက်င္က လူ ေတြကိုလည္း လက္ဆင့္ကမ္း ပညာ ေပးျခင္းတို႔ကို ေဆာင္ရြ က္ေပးျခင္း ျဖင့္ အပူဒဏ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားတဲ့ ေရာဂါမ်ားမွ ေရွာင္ရွားႏိုင္ၾကပါ ေစလို႔ ေျပာၾကားခ်င္ပါတယ္။
Popular
ရန္ကုန္ျပည္သူ႕ေဆး႐ံုႀကီး ဦးေႏွာက္ႏွင့္အာ႐ံုေၾကာ အထူးကုဆရာဝန္ႀကီး ပါေမာကၡ ေဒါက္တာ စိမ္းျမျမေအးႏွင့္ ေတြ႕ ဆုံေမးျမန္းျခင္း
0 comments:
Post a Comment