Kyaw Swa Min added 3 new photos — with Seinn Mya Mya Nywe.
D.မင္း
ယေန႔ဟာ ကမၻာ့သတင္းလြတ္ လပ္ခြင့္ေန႔ World Press Freedom Day ျဖစ္ပါတယ္။ဒါေၾကာင့္လည္းျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ သတင္းမီဒီယာ လြတ္လပ္မႈအေျခအေနကို အနည္းငယ္ ေရးသားေဖာ္ျပပါရေစ။
မတ္ လအတြင္း က ရန္ကုန္ၿမိဳ႔ေတာ္ခန္းမမွာ
ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသတင္းမီဒီယာစာတမ္းဖတ္ပြဲမွာ က်ေနာ့္စာတမ္းျဖစ္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသတင္းမီဒီယာအဖြဲ႔အစည္းမ်ား
သမိုင္းစာတမ္း ဖတ္ခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ရၿပီလား လို႔ ေမးခြန္းေမးခံရပါတယ္။
လြတ္လပ္တယ္ဆိုတာ ဒီအတိုင္းေ၀ဖန္သံုးသပ္လို႔မရပါဘူး။
အရပ္တိုင္းသလိုပါပဲ။ က်ေနာ္က အရပ္ပုသူထက္စာရင္အရပ္႐ွည္မယ္။
အရပ္႐ွည္တဲ့သူထက္စာရင္က်ေနာ္ကအရပ္ပုမယ္လို႔ ဥပမာေပးေျဖခဲ့ပါ တယ္။ ဆိုရေသာ္ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ဘယ္ေလာက္႐ွိလဲဆိုတာ အရင္အစိုးရလက္ထက္မ်ား(ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ၊တပ္မေတာ္အစိုးရ)တို႔လက္ထက္ကာလထက္ ေတာ့လြတ္လပ္မႈ႐ွိလာပါတယ္။ဒါေပမယ့္ အျခားတိုးတက္ေနတဲ့ႏိုင္ငံေတြထက္စာရင္ေတာ့ နိမ့္ေနပါေသးတယ္။
ေမလ ၁ ရက္ က ျမစ္ႀကီးနား မွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသတင္းမီဒီယာေကာင္စီနဲ႔ ျမန္မာမာလ္တီပါတီဒီမိုကေရစီအစီအစဥ္ MMDP ကျပဳလုပ္တဲ့
ပဋိပကၡ ႏွင့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြး ပြဲမွာလည္း က်ေနာ့္အေနနဲ႔ လတ္တေလာ ျမန္မာႏိုင္ငံသတင္းမီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္အေနအထား ေခါင္းစဥ္နဲ႔ တင္ျပေဆြးေႏြး ခဲ့ပါတယ္။
ဒီမွာလည္းေမးခြန္းေတြအမ်ားႀကီးကိုေျဖၾကားေပးခဲ့ရပါတယ္။
တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္မၾကာေသးမီက နယ္စည္းမျခားသတင္းေထာက္မ်ားအဖြဲ႔ RSF ကေနၿပီး ကမၻာ့ႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ၫႊန္းကိန္း ကိုထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္မွာ ကမၻာ့အဆင့္ ၁၄၃ ကေန ၁၃ ဆင့္ခုန္တက္ၿပီး ၁၃၁ ကိုေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ အာဆီယံႏိုင္ငံေတြထဲမွာဆိုရင္အဆင့္ ၃ ပါ။ ဒါဟာျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔အျမင့္ဆံုးအဆင့္ကို ေရာက္လာႏိုင္ခဲ့တာပါ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္စု ႏွစ္ ၂ ခု အၾကာက ျမန္မာဟာ ေအာက္ဆံုးက ေျမာက္ကိုရီးယား ရဲ႕အထက္တစ္ေနရာမွာ႐ွိခဲ့တာပါ။ယေန႔မွာလည္းေျမာက္ကိုရီးယားက အဆင့္ ၁၈၀ မွာပဲ ႐ွိေနဆဲပါ။
သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ စစ္တမ္းကို
ယင္းႏိုင္ငံအတြင္းမွာ မီဒီယာေတြ ဖိႏိွပ္ခံေနရလား။ အစိုးရကဘယ္ေလာက္ပါ၀င္ပတ္သက္ေနလဲ။ မီဒီယာ ရဲ႕ Infrastructure ေတြဘယ္ေလာက္႐ွိလည္း။ မီဒီယာေတြ မ်ားမ်ားေပၚ ေပါက္ေနၿပီလား။တစ္ဦးတစ္ေယာက္က ခ်ဳပ္ကိုင္လွြမ္းမိုးမွုရွိေနလား။ မီဒီယာနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ဥပေဒေတြ ဘယ္ေလာက္ျပဌာန္းႏိုင္ေနၿပီလဲ စတဲ့အခ်က္ေတြေပၚမွာအေျခခံၿပီး
ေကာက္ယူျပဳစုထားတာျဖစ္ပါတယ္။
ုျမန္မာႏိုင္ငံမွာလြတ္လပ္စြာသတင္းေရးသားခြင့္ေတြယခင္ကထက္ပြင့္လင္းလာေပမယ့္ သတင္းရယူပိုင္ခြင့္ Access to Information ပိုင္းမွာေတာ့ ထင္သေလာက္ မရေသးပါဘူးဆိုတာ သတင္းသမားေတြအမ်ားဆံုးေတြ႔ၾကံဳေနရဆဲပါ။
Print Media မွာေဖာ္ျပထားတဲ့သတင္းေတြကို အြန္လိုင္းမွာတင္တဲ့အခါ သေဘာမေတြ႔ရင္ ၆၆ ဃ နဲ႔ တရားစြဲဆိုခံေနရတာ၊ ၆၆ ဃ ေၾကာင့္ သတင္းသမားအေတာ္မ်ားမ်ားအေရးယူခံေနရတာေတြက ႐ွိေနလ်က္မို႔ သတင္းမီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ကေတာ့ အတိုင္းအတာတစ္ခုအေနနဲ႔႐ွိေနဆဲပါ။
ဒီမိုကေရစီအားေကာင္းဖို႔ CSO ,Media ေတြအားေကာင္းဖို႔လိုပါတယ္။မီဒီယာေတြဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေအာင္လုပ္ႏိုင္မွ ျပည္သူ႔အသံေတြပိုၾကားလာမယ္၊ဒီမိုကေရစီအားေကာင္းလာပါမွာျဖစ္ပါေႃကာင္း
တိုက္တြန္းေရသားလိုက္ရပါတယ္။
ေလးစားခင္မင္စြာျဖင့္
ေက်ာ္စြာမင္း@D.မင္း
ေခတၱျမစ္ႀကီးနား
ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသတင္းမီဒီယာစာတမ္းဖတ္ပြဲမွာ က်ေနာ့္စာတမ္းျဖစ္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသတင္းမီဒီယာအဖြဲ႔အစည္းမ်ား
သမိုင္းစာတမ္း ဖတ္ခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ရၿပီလား လို႔ ေမးခြန္းေမးခံရပါတယ္။
လြတ္လပ္တယ္ဆိုတာ ဒီအတိုင္းေ၀ဖန္သံုးသပ္လို႔မရပါဘူး။
အရပ္တိုင္းသလိုပါပဲ။ က်ေနာ္က အရပ္ပုသူထက္စာရင္အရပ္႐ွည္မယ္။
အရပ္႐ွည္တဲ့သူထက္စာရင္က်ေနာ္ကအရပ္ပုမယ္လို႔ ဥပမာေပးေျဖခဲ့ပါ တယ္။ ဆိုရေသာ္ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ဘယ္ေလာက္႐ွိလဲဆိုတာ အရင္အစိုးရလက္ထက္မ်ား(ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ၊တပ္မေတာ္အစိုးရ)တို႔လက္ထက္ကာလထက္ ေတာ့လြတ္လပ္မႈ႐ွိလာပါတယ္။ဒါေပမယ့္ အျခားတိုးတက္ေနတဲ့ႏိုင္ငံေတြထက္စာရင္ေတာ့ နိမ့္ေနပါေသးတယ္။
ေမလ ၁ ရက္ က ျမစ္ႀကီးနား မွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသတင္းမီဒီယာေကာင္စီနဲ႔ ျမန္မာမာလ္တီပါတီဒီမိုကေရစီအစီအစဥ္ MMDP ကျပဳလုပ္တဲ့
ပဋိပကၡ ႏွင့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြး ပြဲမွာလည္း က်ေနာ့္အေနနဲ႔ လတ္တေလာ ျမန္မာႏိုင္ငံသတင္းမီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္အေနအထား ေခါင္းစဥ္နဲ႔ တင္ျပေဆြးေႏြး ခဲ့ပါတယ္။
ဒီမွာလည္းေမးခြန္းေတြအမ်ားႀကီးကိုေျဖၾကားေပးခဲ့ရပါတယ္။
တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္မၾကာေသးမီက နယ္စည္းမျခားသတင္းေထာက္မ်ားအဖြဲ႔ RSF ကေနၿပီး ကမၻာ့ႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ၫႊန္းကိန္း ကိုထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္မွာ ကမၻာ့အဆင့္ ၁၄၃ ကေန ၁၃ ဆင့္ခုန္တက္ၿပီး ၁၃၁ ကိုေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ အာဆီယံႏိုင္ငံေတြထဲမွာဆိုရင္အဆင့္ ၃ ပါ။ ဒါဟာျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔အျမင့္ဆံုးအဆင့္ကို ေရာက္လာႏိုင္ခဲ့တာပါ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္စု ႏွစ္ ၂ ခု အၾကာက ျမန္မာဟာ ေအာက္ဆံုးက ေျမာက္ကိုရီးယား ရဲ႕အထက္တစ္ေနရာမွာ႐ွိခဲ့တာပါ။ယေန႔မွာလည္းေျမာက္ကိုရီးယားက အဆင့္ ၁၈၀ မွာပဲ ႐ွိေနဆဲပါ။
သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ စစ္တမ္းကို
ယင္းႏိုင္ငံအတြင္းမွာ မီဒီယာေတြ ဖိႏိွပ္ခံေနရလား။ အစိုးရကဘယ္ေလာက္ပါ၀င္ပတ္သက္ေနလဲ။ မီဒီယာ ရဲ႕ Infrastructure ေတြဘယ္ေလာက္႐ွိလည္း။ မီဒီယာေတြ မ်ားမ်ားေပၚ ေပါက္ေနၿပီလား။တစ္ဦးတစ္ေယာက္က ခ်ဳပ္ကိုင္လွြမ္းမိုးမွုရွိေနလား။ မီဒီယာနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ဥပေဒေတြ ဘယ္ေလာက္ျပဌာန္းႏိုင္ေနၿပီလဲ စတဲ့အခ်က္ေတြေပၚမွာအေျခခံၿပီး
ေကာက္ယူျပဳစုထားတာျဖစ္ပါတယ္။
ုျမန္မာႏိုင္ငံမွာလြတ္လပ္စြာသတင္းေရးသားခြင့္ေတြယခင္ကထက္ပြင့္လင္းလာေပမယ့္ သတင္းရယူပိုင္ခြင့္ Access to Information ပိုင္းမွာေတာ့ ထင္သေလာက္ မရေသးပါဘူးဆိုတာ သတင္းသမားေတြအမ်ားဆံုးေတြ႔ၾကံဳေနရဆဲပါ။
Print Media မွာေဖာ္ျပထားတဲ့သတင္းေတြကို အြန္လိုင္းမွာတင္တဲ့အခါ သေဘာမေတြ႔ရင္ ၆၆ ဃ နဲ႔ တရားစြဲဆိုခံေနရတာ၊ ၆၆ ဃ ေၾကာင့္ သတင္းသမားအေတာ္မ်ားမ်ားအေရးယူခံေနရတာေတြက ႐ွိေနလ်က္မို႔ သတင္းမီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ကေတာ့ အတိုင္းအတာတစ္ခုအေနနဲ႔႐ွိေနဆဲပါ။
ဒီမိုကေရစီအားေကာင္းဖို႔ CSO ,Media ေတြအားေကာင္းဖို႔လိုပါတယ္။မီဒီယာေတြဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေအာင္လုပ္ႏိုင္မွ ျပည္သူ႔အသံေတြပိုၾကားလာမယ္၊ဒီမိုကေရစီအားေကာင္းလာပါမွာျဖစ္ပါေႃကာင္း
တိုက္တြန္းေရသားလိုက္ရပါတယ္။
ေလးစားခင္မင္စြာျဖင့္
ေက်ာ္စြာမင္း@D.မင္း
ေခတၱျမစ္ႀကီးနား
0 comments:
Post a Comment