ဆရာၾကီး ေရႊဥေဒါင္း၏ ဒိေ႒ဒိ႒မတၱံ လက္ေတြ ့က်င့္စဥ္ (၉)

၀ိမုတၱိရသ (http://www.vimuttirasa.com)

ဆရာၾကီး ေရႊဥေဒါင္း၏ ဒိေ႒ဒိ႒မတၱံ လက္ေတြ ့က်င့္စဥ္ (၉)
သညာသိႏွင့္ ပညာသိ


စိတ္အေၾကာင္း သိပုံႏွင့္ပတ္သက္၍ ကေလးသိ၊ ေက်ာင္းသားသိ၊ ကမၼ႒ာန္းသမားသိ၊ သၿဂၤဳ ိဟ္သမားသိ စသည္ၿဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳး သိၾကေပရာ မည္သည္ကိုမွ် မွားသည္ဟု မဆိုသင့္။ မွန္သေလာက္ မွန္သည္ ဟူ၍သာ ဆိုရေပမည္။ အေနာက္တိုင္းမွ စိတ္ပညာ ဆရာၾကီး ( psychologists ) မ်ားႏွင့္ စိတ္ကိုစစ္၍ ေရာဂါကုသေသာ ပညာသည္ၾကီးမ်ား ( psychiatrists and psycho-anaylists ) ရွိၾကေပရာ ၎တို ့သိထားပုံမွာလည္း အလြန္ပင္ နက္နဲေပသည္ဟု ၀န္ခံရေပမည္။ ပ႑ိတေ၀ဒနိယက်မ္းကို ဖတ္ရၿပီးေနာက္ ကြ်ႏု္ပ္သိရပုံမွာလည္း အေတာ္ၾကီး
နက္နဲလွၿပီဟု ထင္ခဲ့မိသည္။ သို ့ေသာ္ အဆိုပါ သိပုံသိနည္း အားလုံးတို ့သည္ သညာသိ (intellect) မွ်သာၿဖစ္ၾက၍ ဗုဒၶရည္ရြယ္သည့္ (ထိုးထြင္းသိၿမင္ေသာ) ပညာသိမဟုတ္ေသးေခ်။


သႆတ ဒိ႒ိ


တဖန္ အေနာက္တိုင္းသားမ်ား ယခုတေလာတြင္ အထူး အေလးေပး၍ ေလ့လာလိုက္စားလ်က္ရွိၾကေသာ စိတ္ပညာတစ္ရပ္ ရွိေသး၏ ။ ၎တို ့သည္ ကာယကံရွင္ကိုယ္တိုင္က သိေသာစိတ္ ( conscious ) ကိုသာ မကေသးဘဲ ကိုယ္တိုင္က မသိရေသာ ဘ၀ဂၤ ေခၚ ဘ၀င္စိတ္ ( unconscious of subconscious ) အေၾကာင္းကိုပင္ ႏိႈက္ႏိႈက္ခြ်တ္ခြ်တ္ ေလ့လာလ်က္ရွိၾကေလသည္။ ဤပညာသည္ တကယ္နက္နဲသည္ကား မွန္သည္။ သို ့ရာတြင္ ၎ပညာရွိၾကီးမ်ား၏ အေတြးေခၚမွာ လူသတၱ၀ါတို ့၏ အေတြ ့အၾကံဳမ်ားသည္ မသိေသာစိတ္ ( ဘ၀ဂၤ ) ထဲတြင္ အခါခပ္သိမ္း နစ္ၿမဳပ္သိုေလွာင္လ်က္ရွိ၍ အေရးၾကံဳမွ ေပါက္လာတတ္သည္ဆိုရာ ၎အေတြးအေခၚ၏ မွန္ၿခင္း၊ မွားၿခင္းကုိ အပထား၍ သႆတဒိ႒ိ ဘက္သုိ ့ ယိမ္းတတ္ေသာေၾကာင့္ ဗုဒၶအလိုေတာ္က် မဟုတ္ေခ်။ မေမ့ေပ်ာက္ႏိုင္သကဲ့သုိ ့ မွတ္သားထားသည္ဟု ထင္ရသည္ကားမွန္၏ ။ သို ့ရာတြင္ ဗုဒၶေဟာေတာ္မူသည့္ ဘ၀င္စိတ္သည္ပင္လွ်င္ ၿမစ္ေရအလ်ဥ္သဖြယ္ အခါခပ္သိမ္း တသြင္သြင္စီးလ်က္ရွိသည္ဆိုေသာေၾကာင့္ ေရထဲ၌ ( ေက်ာက္ဆူး ခ်ထားဘိသကဲ့သို ့ )
အၿမဲတည္ေနႏိုင္ေသာ အၿခင္းအရာ တစ္စုံတစ္ခု ရွိသည့္အလား မွတ္ယူထားၿခင္းသည္ သႆတဒိ႒ိအယူ ၿဖစ္သြားတတ္ေလသည္။


ဦးေႏွာက္ႏွင့္ ႏွလုံး


ထို ့ၿပင္ စိတ္၏ တည္ေနရာဌာနႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အယူအဆ တစ္ခုလည္းရွိေသး၏ ။ စိတ္ႏွင့္ ပတ္သက္သမွ်တြင္ အေနာက္တိုင္း ပညာသည္မ်ားသည္ ဦးေႏွာက္ကို အေလးေပး၍ ေဖာ္ၿပတတ္၏ ။ ဗုဒၶ၀ါဒအရမူ ႏွလုံးအိမ္ကို အေရးတၾကီး ေဖာ္ၿပထားသည္။ ဤေခတ္တြင္ ဥာဏ္ေကာင္းၿခင္း၊ စဥ္းစားစိတ္ကူးၿခင္း စေသာ အၿခင္းအရာမ်ားမွာ ဦးေႏွာက္ကို အမွီၿပဳ၍ ၿဖစ္ေပၚလာသည္ဟု လက္ခံနားလည္လ်က္ ရွိၾကေသာ္လည္း ရုိးေၿဖာင့္ၿခင္း၊ စိတ္သေဘာေကာင္းၿခင္း စေသာ အၿခင္းအရာမ်ိဳးတို ့မွာမူ ႏွလုံးအိမ္တြင္ အမွီၿပဳ၍ ၿဖစ္ရသည္ဟု ယုံၾကည္ၾကသည့္ လကၡဏာရွိသည္။ ထို ့ေၾကာင့္ ( good heart ) စိတ္ႏွလုံးေကာင္းၿခင္း ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ( change of heart ) စိတ္ႏွလုံးႏွင့္ တကြ ေၿပာင္းလဲပါမွ တန္ဖိုးရွိသည္ ဟူ၍လည္းေကာင္းသုံးႏႈန္းၾကၿခင္း ၿဖစ္ေလသည္။ ဥာဏ ( ဦးေႏွာက္ ) ဘယ္လိုပင္ေကာင္းေစကာမူ စိတ္ႏွလုံး ( အက်င့္ စာရိတၱ ) မေကာင္းလွ်င္ တန္ဖိုး မ်ားစြာမရွိႏုိင္ဟူေသာ အသုံးအႏႈန္းလည္း ရွိေပေသးသည္။ “ လူေတာ္လူေကာင္း ” ဟူေသာ စကားလုံးတြင္လည္း ( လူေတာ္ ) သည္ ဦးေႏွာက္ ေကာင္းၿခင္းကို ဆိုလို၍ “လူေကာင္း ” သည္ ႏွလုံးေကာင္းၿခင္းကို ဆိုလိုေပသည္။ ထို ့ေၾကာင့္ စိတ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေဖာ္ၿပသည့္အခါ ဦးေႏွာက္ကို အေလးေပးခ်င္ၾကေသာ္လည္း ႏွလုံးကို လႊတ္ထား၍ မၿဖစ္ႏိုင္ေပ။


တိုက္ခတ္မွ ၿဖစ္ေပၚၿခင္း


စိတ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ အထက္တြင္ ေဖာ္ၿပခဲ့သည့္ အသိအမ်ဳိးမ်ဳိးတို ့သည္ မည္မွ်ပင္ ခက္ခဲနက္နဲေစကာမူ ( ေလာကီတြင္ တန္ဖိုးရွိသည္ ဆိုေစဦး ) စဥ္းစားဥာဏ္ ( intellect ) ၿဖင့္ သိၿခင္းမွ်သာ ၿဖစ္ၾကေပရာ ဗုဒၶသိေစလိုေသာ ( ထိုးထြင္း၍ သိၿခင္းေခၚ ) ပညာသိ မဟုတ္ေသာေၾကာင့္ ၾကီးစြာေသာ တန္ဖိုးရွိၾကသည္ မဟုတ္ေခ်။ ပညာသိဟုေခၚသည့္ သိၿခင္းမ်ဴိးမွာ လြန္စြာနက္နဲသည္ၿဖစ္၍ ဥပမာအားၿဖင့္သာ ေဖာ္ၿပႏိုင္ေပမည္။

သုတၱန္က်မ္းတစ္ေနရာ၌ ကြ်န္မတစ္ေယာက္သည္ ၎၏သခင္မအတြက္ သနပ္ခါးေသြးလ်က္ရွိစဥ္ လက္ေကာက္ႏွစ္ဖက္ ၀တ္ထားသည္ၿဖစ္၍ တစ္ဖက္ႏွင့္တစ္ဖက္ တိုက္ခတ္မိၿခင္းေၾကာင့္ တခြ်င္ခြ်င္အသံ ထြက္လ်က္ရွိ၏ ။ ဤတြင္ ကြ်န္မသည္ တစ္ဖက္ကို ၿဖဳတ္ထားလိုက္ရာ တိုက္ခတ္စရာ မရွိၿခင္းေၾကာင့္ အသံမထြက္ေတာ့ၿခင္း ကို ေတြ ့ရ၏ ။ ဤေနရာတြင္ ဆင္ၿခင္သုံးသပ္မိသည္မွာ တုိက္ခတ္စရာ ရွိ၍ အေၾကာင္းတိုက္ဆိုင္ပါမွ ၿဖစ္ေပၚလာေသာ “ ၀ိညာဥ္စိတ္ ” ဆိုသည္မွာ ဤအတိုင္းေပတကားဟု ထိုးထြင္းသိၿမင္လိုက္သည္ႏွင့္ တစ္ခ်က္တည္း ေသာတာပန္တည္သြားသည္ဟု ေတြ ့ရဖူးေလသည္။


ထိုးထြင္း သိၿမင္ၿခင္း


၎ကြ်န္မသည္ စိတ္တစ္ခုယုတ္ ၉၀၊ အက်ယ္ ၁၂၀ ပါး ကိုလည္း ေရတြက္တတ္မည္မထင္။ စိတၱကၡဏ၏ လ်င္ၿမန္ပုံအေၾကာင္းကိုလည္း (ကြ်န္မတစ္ေယာက္သာ ၿဖစ္၍ ) ၾကားဖူးေကာင္းမွ ၾကားဖူးေပမည္။ ဘ၀င္စိတ္၏ တသြင္သြင္စီးၿခင္း အေၾကာင္းကိုလည္း နားစြန္နားဖ်ားၿဖင့္ ၾကားဖူးမည္ေလာ မေၿပာတတ္ေခ်။ သို ့ရာတြင္ အေၾကာင္းတုိက္ဆိုင္ပါမွ ၿဖစ္ေပၚလာေသာ ၀ိညာဥ္စိတ္ဆိုေသာေၾကာင့္ အေၾကာင္းမတိုက္ဆိုင္လွ်င္ မၿဖစ္၊ ၿဖစ္ၿခင္းေၾကာင္းလည္း ရွိသည္။ ခ်ဳပ္ရာေသာ လမ္းစဥ္လည္း ရွိသည္။ ခ်ဳပ္ၿခင္းသေဘာလည္း ရွိသည္ စသည္ၿဖင့္ ထိုးထြင္းသိၿမင္သြားဟန္ရွိသည္။

ဤစာကို ဖတ္ေသာသူသည္လည္း ကြ်ႏု္ပ္ေရးၿပသည့္အတိုင္း နားလည္ပါသည္ဟု ဆိုေစကာမူ ကြ်န္မ ၿမင္သကဲ့သို ့ မၿမင္ၿခင္းမွာ ထိုးထြင္းမႈဟု ဆိုအပ္ေသာ ၀ိပႆနာဥာဏ္ မပါေသာေၾကာင့္ ၿဖစ္ေလသည္။ ၎ ကြ်န္မသည္ ပါရမီခံ ရင့္သန္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ၿဖစ္ရမည္ ဆိုၿခင္းမွာ ယုံမွားဖြယ္ရာ မရွိေခ်။ သို ့ရာတြင္ ေနာက္ဆုံးအခ်ိန္၌ လုပ္ေနေသာ အလုပ္မွာ သနပ္ခါးေသြးၿခင္းၿဖစ္၍ သူ၏ ႏွလုံးသြင္းတရားမွာ လက္ေကာက္ၿခင္း တိုက္ခတ္မိ၍ တခြ်င္ခြ်င္ၿမည္ၿခင္းႏွင့္ အေၾကာင္းတိုက္ဆိုင္မွ ၿဖစ္ေပၚလာေသာ ၀ိညာဥ္စိတ္၏ တူညီပုံအၿခင္းအရာပင္ ၿဖစ္ေလသည္။

ထို ့ေၾကာင့္လည္း နည္းၿခင္း မ်ားၿခင္းသည္ အေရးမၾကီးလွ။ အရာဟုတ္-မဟုတ္သာလွ်င္ အေရးၾကီးသည္ဟု ဗုဒၶေဟာေတာ္မူၿခင္းၿဖစ္သည္။


ဥာဏ္ေကာင္းတိုင္း မဟုတ္ေသး


ဘုရားလက္ထက္ေတာ္၌ သစၥကပရိဗုိဇ္ သိဥၥည္းဆရာၾကီးမွစ၍ ဥာဏ္ (intellect ) ၾကီးေသာ ပုဂၢိဳလ္ၾကီးမ်ား ရွိခဲ့ၾက၏ ။ ဤလက္ထက္တြင္လည္း ေလာကဓာတ္ ဆရာၾကီးမ်ား၊ အဘိဓမၼာ ဆရာၾကီးမ်ား၊ သခၤ်ာ ဆရာၾကီးမ်ား၊ စိတ္ပညာ ဆရာၾကီးမ်ားသည္ စဥ္းစားဥာဏ္အရာ၌ အလြန္ၾကီးက်ယ္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ၾကီးမ်ား ၿဖစ္သည္ဟု ( ဘယ္သူမွ မယုံခ်င္ေန ) ကြ်ႏု္ပ္ယုံၾကည္၏ ။ ဤမွ်သာမကေသး၊ ဗုဒၶ အဘိဓမၼာကို “ အရည္က်ဳိ ” ေသာက္ၿပီး က်မ္းၾကီး က်မ္းငယ္မ်ား ေရးထုတ္ႏိုင္ၾကသည့္ အေရွ ့တိုင္းသားမ်ား၊ အေနာက္တိုင္းသားမ်ားလည္း အေၿမာက္အၿမား ရွိၾက၏ ။ “ စိတ္ ” အေၾကာင္းဆိုလွ်င္ စာအုပ္ေပါင္း အေၿမာက္အၿမား ေရးထုတ္ႏိုင္ၾက၏ ။ အထက္ပါ ကြ်န္မသည္ ဥာဏ္ ( intellect ) အရာတြင္ ၎ပုဂၢိဳလ္ၾကီးမ်ားႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္လိုက္ပါက ေရႏွင့္ဆီေလာက္ ကြာေပလိမ့္မည္။ သို ့ပါလ်က္ “ စိတ္ ” အေၾကာင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ က်မ္းအေစာင္ေစာင္ ၿပဳႏိုင္ေသာ ပညာရွိၾကီးမ်ားသည္ ၎ကြ်န္မကဲ့သို ့စိတ္အေၾကာင္းကို ဗုဒၶအလိုေတာ္က် မသိၿမင္ၾကသၿဖင့္ ေသာတာပန္ မတည္ႏိုင္ၾကၿခင္းမွာ စဥ္းစားစရာေကာင္းလွသည္။


ဆက္လက္ေဖၚျပေပးပါမည္။

ေရႊလမ္းေငြလမ္း၀င္းၾကည္
၂၀၀၉ ခု၊ စက္တင္ဘာလ(၂၄)ရက္၊နံနက္(၁၀း၃၅)နာရီ ကူးတင္ပါသည္။

Penulis : shwelannwelanwinkyi ~ Sebuah blog yang menyediakan berbagai macam informasi

Artikel ဆရာၾကီး ေရႊဥေဒါင္း၏ ဒိေ႒ဒိ႒မတၱံ လက္ေတြ ့က်င့္စဥ္ (၉) ini dipublish oleh shwelannwelanwinkyi pada hari Wednesday, September 23, 2009. Semoga artikel ini dapat bermanfaat.Terimakasih atas kunjungan Anda silahkan tinggalkan komentar.sudah ada 0 komentar: di postingan ဆရာၾကီး ေရႊဥေဒါင္း၏ ဒိေ႒ဒိ႒မတၱံ လက္ေတြ ့က်င့္စဥ္ (၉)