ဆရာၾကီး ေရႊဥေဒါင္း၏ ဒိေ႒ဒိ႒မတၱံ လက္ေတြ ့က်င့္စဥ္ (၈)
ကြ်ႏု္ပ္ေတြ ့ေသာ စိတ္သဘာ၀ ( ၂ )
မတ္လထုတ္ ရႈမ၀မဂၢဇင္းတြင္ “ ကြ်ႏု္ပ္ေတြ ့ေသာ စိတ္သဘာ၀ ” အေၾကာင္းကို ေရးသားေဖာ္ၿပခဲ့ရာ နက္နဲစြာ စဥ္းစားဆင္ၿခင္ၿခင္း အလုပ္၌ ၀ါသနာပါရွိသူမ်ား စိတ္၀င္စားၾကသည္ဟု သိရ၍ လူကိုယ္တိုင္ လာေရာက္၍ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ စာၿဖင့္ ေရးသား၍ေသာ္လည္းေကာင္း မရွင္းမလင္း အခ်က္အလက္မ်ားကို စုံစမ္းေမးၿမန္းၿခင္း၊ စာမတတ္ေသာ လူၿပိန္းမ်ား စိတ္၀င္စားေလာက္ေအာင္ ေရးတတ္ေပသည္ဟု ခ်ီးက်ဴးၿခင္း၊
ဤအေၾကာင္းကို ဆက္လက္ေရးသားေဖာ္ၿပပါဦးဟု ေတာင္းပန္တိုက္တြန္းၿခင္း စသည္ၿဖင့္ အားေပးၾကသည္ ၿဖစ္ေသာေၾကာင့္ နက္နဲေသာသဘာ၀ကို ေဖာ္ထုတ္တင္ၿပၿခင္းအလုပ္တြင္ အားတက္လာၿပန္သည္ၿဖစ္၍ ဆက္လက္ေဖာ္ၿပလိုက္ရၿပန္ေပသည္။ ေရးပို ့ၾကေသာ စာမ်ားအနက္တြင္ “ ကိုယ္ေတြ ့ဆိုေသာ္လည္း စိတ္ကူးႏွင့္ ေရးၿခင္းမဟုတ္ေသာ ဆရာၾကီး ”” ဟု ဂြေမးသူ တစ္ေယာက္တေလ ပါရွိသည္လည္း မွန္သည္။ သို ့ေသာ္ တရုတ္ၿပည္ ပီကင္းအေၾကာင္းကို ကြ်ႏု္ပ္ ေရးသားခဲ့စဥ္က တကယ္ေရာက္ခဲ့၍ေလာ၊ သို ့တည္းမဟုတ္ စာထဲမွာ ေတြ ့၍ ကူးခ်ၿခင္းေလာ ဟူသည္ကို အကဲၿဖစ္ႏိုင္ဘိသကဲ့သို ့ ဤကိစၥတြင္လည္း စဥ္းစားဥာဏ္ရွိသူမ်ား အကဲၿဖစ္ႏုိင္ဖို ့ ရွိေသာေၾကာင့္ တစ္ေယာက္တေလ “ ဂြေမး ” ၿခင္းမွ်ကို အေရးလုပ္မည္ မဟုတ္ေခ်။
အမ်ိဳးမ်ိဳးနားလည္တတ္ၿခင္း
“ စိတ္ဆိုတာ ဘာလဲ-သိသလား ” ဟု ေမးခဲ့လွ်င္ ကိုယ့္အသိကေလးႏွင့္ ကိုယ္ ေၿဖဆိုၾကေပလိမ့္မည္။ ေက်ာင္းသားအရြယ္ ကေလးတစ္ေယာက္က “ဗိုက္ထဲကေနၿပီး ၾကံၾကံေနတာ စိတ္ေပါ့ ” ဟု ေၿဖဆိုဖူး၏ ။ အေတာ္အတန္ ေခတ္ပညာတတ္တစ္ေယာက္ကမူ “ ေခါင္းထဲက ( ဦးေႏွာက္ထဲ )ၾကံစည္စိတ္ကူးတတ္တာဟာ စိတ္ေပါ့ ” ဟု ေၿဖၿပန္၏ ။ သာမန္သိေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ တစ္ေယာက္ကမူ “ သိတတ္တဲ့ သေဘာတရားကေလးဟာ စိတ္ေပါ့ ” ဟု ေၿဖဆိုတတ္သည္။ ကမၼ႒ာန္းသမားတစ္ေယာက္ကမူ “ ထြက္သက္ ၀င္သက္ကို ရႈမွတ္ေနတဲ့အခါမွာ ထြက္ေလ၀င္ေလက ရုပ္တရား၊ ၀င္ၿခင္း ထြက္ၿခင္းကို သိတာက စိတ္ ” ဟု
ေၿဖဆိုေပလိမ့္မည္။ သၿဂၤ ိဳဟ္သမား တစ္ေယာက္ကို ေမးလွ်င္ “ စိတ္တစ္ခု ယုတ္ ၉၀ အက်ယ္ ၁၂၀ပါးရွိသည္ ” ဟု ေၿဖဆိုေပလိမ့္မည္။ တစ္နည္းလည္း ခႏၶာငါးပါးရွိသည့္အနက္ ရုပ္ခႏၶာတစ္ပါးသာၿဖစ္၍ နာမ္ခႏၶာေလးပါးရွိသည္ဟု ေၿဖဆိုေပလိမ့္မည္။
“ နာမ္ ” ႏွင့္ “ စိတ္ ” အတူတူပင္ ၿဖစ္သေလာ၊ သို ့မဟုတ္ ၿခားနားၿခင္း ရွိေသးသေလာဟု ဆင့္၍ေမးခဲ့ေသာ္ စိတ္ႏွင့္ေစတသိက္ကို နာမ္ေခၚသည္ဟု ေၿဖဆိုတတ္ေပလိမ့္မည္။ ေစတသိက္မွာလည္း ၅၂ပါးရွိသည္ဟု ေၿပာတတ္၍ အမည္နာမမ်ားကိုပင္ ေရတြက္၍ ၿပတတ္ေပလိမ့္မည္။ သို ့ရာတြင္ စိတ္ႏွင့္ေစတသိက္ ယွဥ္တြဲၿပီး အလုပ္လုပ္ၾကပုံကို ဥဒါဟရုဏ္ေဆာင္၍ ေဟာပါဟု ဆိုလိုက္လွ်င္ အေတာ္အတန္ စာတတ္သူမ်ားမွာ ခ်ာလည္လည္ၿဖစ္၍ သြားတတ္ၾက၏ ။ မ်ားစြာေသာ လူတို ့သည္ မိမိတို ့၏ ဥာဏ္ထဲ၌ ရွင္းလင္းၿပတ္သားစြာ နားလည္သည္ မဟုတ္ပါဘဲလ်က္ အမည္နာမမ်ားကို ရြတ္ဆို၍ အနက္အဓိပၸါယ္ကို အသင့္အတင့္ ေၿပာၿပ တတ္သည္ဆိုလွ်င္ နားလည္လွၿပီဟု မွတ္ထင္တတ္ၾကေလသည္။
စိတ္ႏွင့္ ေစတသိက္
“ စိတ္ ” ဟူေသာ စကားလုံးမွာ အရပ္သုံး ႏွင့္ စာသုံး ၿခားနားၿခင္းၿဖစ္၏ ။ ဗုဒၶအဘိဓမၼာ အလိုအားၿဖင့္ “ စိတ္ ” ဟူသည္မွာ ၀ိညာဏကၡႏၶာ တစ္ခုတည္းကိုသာ ဆိုလို၍ “သိတတ္ၿခင္း” သေဘာတရားသက္သက္မွ်သာ ၿဖစ္၏။ ၾကံစည္ၿခင္း၊ ေတြးေတာၿခင္း၊ သိမွတ္ၿခင္း စေသာ အလုပ္မ်ားမွာ စိတ္သက္သက္ၿဖင့္ လုပ္တတ္သည္ မဟုတ္။ ေစတသိက္ႏွင့္ ပူးေပါင္းမွသာလုပ္ႏုိင္၏ ။ ( mind ) ဟူေသာစကားကို “ စိတ္ ” ဟူ၍ ၿပန္ဆိုေနၾကၿခင္းမွာ မမွန္ကန္ေခ်။ စင္စစ္အားၿဖင့္ “ နာမ္ ” ဟူ၍ ၿပန္ဆိုသင့္သည္။ အေနာက္တိုင္းသားမ်ားသည္ “ ေစတသိက္ ” ဟူေသာ အဘိဓမၼာစကားကို နားမလည္ၾကသည္ ၿဖစ္၍ သိမႈသက္သက္မွ်သာမကဘဲ ၾကံစည္ၿခင္း၊ ေတြးေတာၿခင္း၊ ဆင္ၿခင္သုံးသပ္ၿခင္း စေသာ အလုပ္အားလုံးကို လုပ္တတ္ေသာ အရာတစ္ခုရွိသည္ဆုိ၍ (mind) ဟု နာမည္ေပးထားၾကရာ၊ နားမလည္သူၿခင္း ဆုံဆည္းမိသည္ႏွင့္ ၿမန္မာကလည္း “စိတ္ ” ဟု ၿပန္ဆိုခဲ့ၾကသည္။ အမွန္မွာ ( mind ) ဟူသည္ စိတ္ ( ၀ိညာဏကၡႏၶာ) ကို ဆိုလိုၿခင္းမဟုတ္။ စိတ္ေရာ ေစတသိက္ပါ ပူးေပါင္းထားသည့္ “ နာမ္ ” တရားကို ဆိုလိုၿခင္းၿဖစ္သည္။ ( တရားအားထုတ္ခါစအခ်ိန္က ကြ်ႏု္ပ္ကိုယ္တိုင္ စိတ္ႏွင့္ ေစတသိက္အေၾကာင္း ၿပတ္ၿပတ္သားသား နားမလည္ေသးဘဲရွိရာ “ပ႑ိတေ၀ဒနိယက်မ္း ” ကို ၾကည့္ခါမွ ေကာင္းေကာင္းသေဘာေပါက္ခဲ့၍ စာအုပ္ကိုခ်ထားၿပီး သစ္ခ်ေတာင္ ဦးတိေလာက ေထရ္အား ကန္ေတာ့လိုက္ရဖူးပါေသးသည္။ )
ဆက္လက္ေဖၚျပေပးပါမည္။
ေရႊလမ္းေငြလမ္း၀င္းၾကည္
၂၀၀၉ ခု၊ စက္တင္ဘာလ(၂၄)ရက္၊နံနက္(၁၀း၃၅)နာရီ ကူးတင္ပါသည္။
0 comments:
Post a Comment